marijampole

marijampole_herbas.jpg (4257 bytes)

Obiekty turystyki poznawczej w Mariampolu (Marijampolė) 

Administracja samorządu Mariampola (Marijampolė)
pl. J. Basanavičiusa 1, LT-68307 Mariampol (Marijampolė)
Tel. (8 343) 90094, faks. (8 343) 90014
turizmas@marijampole.lt, www.marijampole.lt

marijampole1.jpg (47326 bytes)

 

MIASTO MARIAMPOL (MARIJAMPOLĖ)
Znaleziska archeologiczne odzwierciedlające starożytną kulturę lokalnych mieszkańców, znalezione na górach zamkowych Meszkucziai (Meškučiai), Kumelioniai oraz starożytnych miejscowościach znajdujących się na terytorium miasta, świadczą o tym, że w danych miejscowościach już w I w. p.n.e. mieszkali ludzie. W XIII w. wiele zamków spalono, większą część mieszkańców wymordowano, pozostali opuścili Suwalszczyznę.
Przez wiele lat uważano, że Mariampol mógł powstać na miejscu wsi Paszeszupis (Pašešupis), która po raz pierwszy została wspomniana w źródłach historycznych w 1667 r. Historycy przypuszczają, że przedtem na miejscu miasta mogła tu być wieś Sena Buda (
Sena Būda), w źródłach historycznych wspomniana pół stulecia później. W 1758 r. grafini P. Ščiukaitė-Butlerienė podpisała oficjalny akt fundacyjny klasztoru; wkrótce został zbudowany klasztor. Została utworzona jurysdykcja kościoła, ustalone jej granice: z jednej strony terytorium ogranicza rzeka Szeszupa (Šešupė), z drugiej – od młyna do browaru – rzeczka Jewonio (Jevonio), który wpada do Szeszupy (Šešupė). W akcie fundacyjnym wpisana wieś Paszeszupis (Pašešupis), później Starapole (Starapolė), zwana Mariampolem (Marijampolė). Ponieważ na powstanie i rozwój miasta duży wpływ miał klasztor Marianów, nazwa miasta także pochodzi od Marianów.
23-02-1792 król Polski i Wielki Książę Litewski Stanisław August Poniatowski nadał Mariampolowi prawa magdeburskie oraz herb. Mariampol stał się pełnoprawnym miastem oraz ważnym centrum handlowym kraju zaniemeńskiego.
Pod koniec XIX w. – na początku XX w., gdy władza carskiej Rosji zabroniła litewska prasę, Mariampol stał się centrum Ruchu Narodowościowego oraz centrum edukacyjnym kraju zaniemeńskiego. Unikalną rolę w tym czasie odegrało gimnazjum im. Jana z Rygiszkiai (Rygiškiai). Odrodzenie propagowali P. Arminas-Trupinėlis, P. Kriaučiūnas, J. Basanavičius, J. Jablonskis, V. Kudirka, K. Grinius, J. Matulaitis-Matulevičius i wiele innych znanych osób. Kolporterzy książek rozpowszechniali zabroniona prasę, działały edukacyjne stowarzyszenia „Sietyno”, „Artojų”, „Šviesos” i inne.
Podczas I i II wojny światowej miasto zostało porządnie zburzone. W latach okupacji sowieckiej wiele mieszkańców było wysłanych do lagrów na Syberię. W 1941 r. Niemcy wyniszczyli wspólnotę żydowską. Sowiecka nazwa Kapsukas narzucona dla Mariampolu (Marijampolė) nie zakorzeniła się. W 1989 r. podczas zorganizowanego na Litwie referendum dla miasta zwrócono jego starą nazwę – Mariampol (Marijampolė). Chociaż miasto przeżyło straszne okupacje sąsiadów, jego mieszkańcy nie przestali pielęgnować swoistej architektury, starali się zachować pozostałości dziedzictwa kulturowego i tradycje katolickie. W latach odrodzenia zaczęło działać Centrum Kultury Chrześcijańskiej, szkoła Marianów, seminarium duchowe, odrodziły się wspólnoty religijne i kościelne. 18-12-1997 został przywrócony historyczny herb Mariampola. Dla językoznawcy J. Jablonskisa, pisarza V. Mykolaitisa-Putinasa, nauczyciela P. Kriaučiūnasa i obrońcy niepodległości R. Juknevičiusa postawiono pomniki, ku pamięci partyzantów z okręgu Tauro powstał memoriał w parku Witolda Wielkiego.
W 2009 r. w centrum miasta postawiono pomnik dla „Narodu, Mowy. Z okazji tysiąclecia imienia Litwy 1009 – 2009”, a na terytorium batalionu WKL Vytenisa przywrócono przedwojenny pomnik na księcia Vytenisa. W 2010 r. w parku postawiono pomnik księciu litewskiemu Witoldowi Wielkiemu.


TRASY

SPACER PO MARIAMPOLU

marijampole2.jpg (16085 bytes) marijampole3.jpg (16484 bytes)

• Spacer rozpoczyna się w centralnej części starówki, na placu J. Basanavičiusa. Tutaj była założona wieś Paszeszupis (Pašešupis), po raz pierwszy wzmianki o nim pojawiły się w 1667 r. W owych czasach dookoła placu stały drewniane domy, z biegiem czasu wieś przekształciła się w handlowe miasteczko Starapole (Starapolės), które z kolei stało się Mariampolem (Marijampolė).

 Mijając budynek samorządu Mariampola (Marijampolė) idziemy w kierunku Parku Poezji i docieramy do gimnazjum Marianów (ul. J. Bendoriaus 7), zbudowane w 1923 r. w okresie historycyzmu.

marijampole4.jpg (20790 bytes) marijampole5.jpg (21551 bytes)

Dalej widzimy prowincjonalny litewski klasztor św. Jerzego kongregacji Marianów o klasycznych kształtach, prostokątny (ul. J. Bendoriaus 3), zbudowany około 1792 r. Są tam przechowywane obrazy grafini P. Ščiukaitės-Butlerienės i założyciela zakonu Marianów S. Papčinskisa. Od 1999 r. do 2005 r. działało tu seminarium duchowe. Została postawiona drewniana rzeźba biskupa błogosławionego Jurgisa Matulaitisa. W klasztorze działa muzeum pamięci błogosławionego Jurgisa Matulaitisa. W muzeum jest przedstawiona wspaniała ekspozycja zapoznająca z początkami miasta Mariampol (Marijampolė) oraz historią klasztoru Marianów od założenia do zamknięcia, wystawione są autentyczne dokumenty, dzieła sztuki, wyposażenie kościoła sprezentowane klasztorowi Marianów w Mariampolu przez grafinię Pranciškę Ščiukaitė–Butlerienė. Na głównej ekspozycji „Błogosławiony arcybiskup Jurgis Matulaitis” pokazana jest aktywna działalność, skomplikowane wydarzenia życiowe oraz głęboka duchowność Jurgisa Matulaitisa – księdza, biskupa, arcybiskupa, profesora, zakonnika, działacza społecznego, dyplomaty.

Kościół Św. Archanioła Michała – Bazylika Mała (ul. J. Bendoriaus 1) o klasycystycznych, neobarokowych kształtach, dwuwieżowa, z trzema nawami, zbudowana w 1824 r. Przechowywane w niej są ołtarze, obrazy, ornaty. W 1934 r. w kaplicy Przenajświętszego Serca Pana Jezusa pochowano szczątki arcybiskupa błogosławionego Jurgisa Matulevičiusa-Matulaitisa. Na samym cmentarzy przykościelnym pochowany jest generał ksiądz zakonu Marianów V.Senkus, inni księża oraz powstańcy 1831 r.

marijampole6.jpg (17689 bytes) marijampole7.jpg (19617 bytes)

Dom prezydenta K. Griniusa (ul. Bažnyčios 23). W 1902–1914 r. mieszkał tu dzwonnik, Prezydent Republiki Litewskiej K. Grinius. Obecnie działa tu muzeum pamięci Prezydenta K. Griniusa.

Po skręceniu z ulicy Bažnyčios na ulicę P. Kriaučiūnasa dojdziemy do zespołu budynków o neoklasycystycznych kształtach Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia N.M.P. (ul. P. Kriaučiūno 11, 13), budowanego w XIX–XX w.

marijampole8.jpg (16895 bytes) marijampole9.jpg (19700 bytes)

Na końcu ulicy P. Kriaučiūnasa stoi budynek kurii biskupstwa Wyłkowyszki (Vilkaviškis) zbudowany w 1934 r. na podstawie projektu słynnego architekta V. Landsbergisa-Žemkalnisa.

Spacerując po parku Witolda Wielkiego (Vytautas Didysis) i skręcając w ulicę P. Arminasa docieramy do starego miejskiego cmentarza założonego w XIX w. Na cmentarzu pochowany jest obrońca wolności R. Juknevičius, ponownie jest pochowanych wiele słynnych osób: orędownik odrodzenia narodowego P. Arminas-Trupinėlis, pisarka Žemaitė, kolporterzy książek J. Akelaitis, J. Bliūdžius, J. Kazakevičius, A. Matulaitis i in.

marijampole10.jpg (11751 bytes) marijampole11.jpg (16492 bytes)

Mogiły ofiar terroru sowieckiego (ul. Varpo). Tu zakopywano w 1944-1953 r. torturowani ludzie. W 1990 r. zbudowano kapliczki, urządzono Park Spokoju, gdzie posadzono różnorodne drzewa i krzewy.

W dolinie rzeki Szeszupe (Šešupė) (nieopodal ulicy Varpo) w 1941 r. rozstrzelano 5 090 Żydów oraz ludzi innych narodowości.

marijampole12.jpg (20320 bytes) marijampole13.jpg (19470 bytes)

Idąc od starego cmentarza na ulicę Vytautasa dochodzimy do zespołu budynków byłego Seminarium Nauczycieli (ul. Vytauto 45) i do parku. To były dom żołnierzy armii carskiej Rosji. Seminarium nauczycieli założone w 1919 r. W 1944 r. powstały mogiły żołnierzy sowieckich.

Kościół Św. Wincentego Pallottiego (ul. Vytauto 31A). To była cerkiew prawosławna zbudowana w 1888 r., o jednej nawie, jednej wieży, eklektyczna. Zamknięta w 1944 r. Ołtarze, obrazy zostały zniszczone, później urządzono archiwum. W 1990-1999 r. wykonano prace restauracyjne wieży, dzwonnicy i pokrycia dachowego, także uporządkowano terytorium. Na cmentarzu przy kościele w 2000 r. odsłonięto grupę rzeźb „Pieta“ (rzeźbiarz J. Narušis).

marijampole14.jpg (22823 bytes)

Po powrocie na plac J. Basanavičiusa, idziemy w kierunku ulicy Kauno. Za Pałacem Centra Kultury znajduje się gimnazjum im. Jana z Rygiszkiai (ul. Kauno 5). Budynek o klasycystycznych kształtach zbudowany był w 1870 r. Większość wychowanków gimnazjum stało się słynnymi działaczami odrodzenia narodowego, społecznymi, państwowymi, naukowymi. Ku pamięci językoznawcy Jonasa Jablonskisa w 1992 r. w skwerze gimnazjum odsłonięto pomnik (rzeźbiarz P. Aleksandravičius).

Zdjęcia Romasa Linionisa


SPORT

Mariampol (Marijampolė) ma głębokie i ładne tradycje sportowe. Tu swą drogę rozpoczęło wielu słynnych sportowców, trenerów, organizatorów sportu. W samorządzie Mariampola (Marijampolė) działają 4 szkoły sportowe, 33 kluby sportowe, 5 instytucji publicznych, których działalność jest związana z wychowaniem fizycznym i sportem. W tych placówkach sport uprawia ponad 3 500 mieszkańców Mariampola (Marijampolė). Obecnie w Mariampolu (Marijampolė) kultywuje się 38 gałęzi sportowych. Co roku w Mariampolu (Marijampolė) organizowane są różnego rodzaju międzynarodowe imprezy sportowe – turniej mocarzy „Mocarz Suwalszczyzny” („Suvalkijos galiūnas“), międzynarodowe zawody lekkiej atletyki „Puchar Suwalszczyzny” („Sūduvos taurės“), zawody balonów, sportu samochodowego, ciężkiej atletyki, boksu, koszykówki, piłki nożnej, konne „Puchar premiera” i in. W 2008 r. w Mariampolu (Marijampolė) zaczął działać wielofunkcyjny kompleks sportowy z stadionem na 6 000 siedzących miejsc, maneżem sportowym, boiskiem dla piłki nożnej, które później uzyskało nazwę „ARVI arena piłki nożnej”. To pierwszy na Litwie kompleks takiego typu po przywróceniu Niepodległości. Stadion piłki nożnej zbudowany jest według wszystkich wymogów określonych przez UEFA, można na nim organizować międzynarodowe mecze piłki nożnej.


Kontaktai: 8 613 87583, el. p. info@wedeliver.lt
UAB "We deliver" neatsako už reklamos užsakovų paskelbtos informacijos turinį ir grafinę medžiagą